Dvostruki udar po skrivenom karcinomu prostate: Lutecijum-177 + Terbijum-161 protiv nedetektabilnih mikrometastaza

17 prosinca, 2025anastasiaNovosti

Nedavni napreci u PSMA-ciljanoj radioligandnoj terapiji (RLT) ukazuju na njenu sve značajniju ulogu u eliminaciji skrivenih mikrometastatskih žarišta kod karcinoma prostate.

Lutecijum-177: uspeh u ranim fazama ograničenih recidiva

Studija faze II LUNAR, sprovedena kod bolesnika sa oligometastatskim (sa samo nekoliko žarišta) recidivnim hormonski osetljivim karcinomom prostate, pokazala je da dodavanje dva ciklusa ¹⁷⁷Lu-PNT2002 pre primene visoko-dozne spoljašnje radioterapije (stereotaktička ablativna radioterapija tela – SABR) vidljivih metastaza značajno produžava preživljavanje bez progresije u poređenju sa samom SABR-om (sa oko 7 meseci na više od 17 meseci). Terapija je bila veoma dobro podnošljiva, uz gotovo bez dodatnih neželjenih efekata. Ovakav uspeh se pripisuje efikasnom ciljanju PSMA-ekspresujućih mikrometastaza, koje se ne mogu otkriti standardnim dijagnostičkim metodama snimanja.

Terbijum-161: radionuklid nove generacije sa pojačanom efikasnošću

Nadovezujući se na prethodne nalaze, nove studije o radioligandima ¹⁶¹Tb — PSMA – uključujući tekuće faze I/II studije (VIOLET) i pilot/registarske studije na Univerzitetu u Sarlandu — pokazuju bolje dejstvo radijacije Terbijuma-161 u poređenju sa Lutecijumom-177. ¹⁶¹Tb emituje beta-čestice srednje energije, slične onima kod ¹⁷⁷Lu, ali dodatno proizvodi obilje konverzionih i Ožerovih elektrona sa visokim linearnim transferom energije, što rezultira znatno višim apsorbovanim dozama radijacije u jezgru ćelija i u mikrometastatskim skupovima (do nekoliko puta veće doze u jezgru u prekli̇ničkim modelima). Ova povećana citotoksičnost posebno je efikasna protiv bolesti malog volumena, nevidljive standardnim dijagnostičkim metodama, i daje obećavajuće rezultate u kontroli tumora i odgovoru na terapiju čak i kod pacijenata sa mCRPC, prethodno intenzivno lečenih, kod kojih bolest napreduje nakon standardne ¹⁷⁷Lu-PSMA RLT.

1–2 Nokaut: Lutecijum-177 + Terbijum-161

U celini, ova dostignuća potvrđuju PSMA-radioligandnu terapiju (RLT) kao osnovu za terapiju usmerenu na mikrometastaze u svim fazama bolesti, pri čemu Terbijum-161 predstavlja radionuklid nove generacije sa poboljšanom efikasnošću. Pametan plan kombinovanog lečenja u ranim fazama — na primer, 1–2 ciklusa ¹⁷⁷Lu-PSMA praćena ¹⁶¹Tb-PSMA — može koristiti Lutecijum-177 za ciljanje većih tumorskih žarišta, dok se istovremeno koristi povećana efektivnost ¹⁶¹Tb za temeljitije eliminisanje otpornijih mikrometastatskih rezervoara i potencijalno postizanje dugotrajnijih rezultata.

U našoj klinici primenjujemo upravo ovaj kombinovani protokol kako bismo pacijentima pružili najbolje šanse za ciljanje i vidljivih i skrivenih tumorskih žarišta.

Bibliografija

Buteau JP, Kostos L, Jackson PA, Xie J, Haskali MB, Alipour R, McIntosh LE, Emmerson B, MacFarlane L, Martin CA, Chan J, Williams SE, Jewell KE, Eifer M, Hamilton AJ, Harris WQ, Akhurst T, Au L, Cardin AJ, Furic L, Kashyap RK, Kong G, Ravi Kumar AS, Murphy DG, Ravi R, Saghebi J, Sandhu S, Tran B, Azad AA, Hofman MS. First-in-human results of terbium-161 [¹⁶¹Tb]Tb-PSMA-I&T dual beta-Auger radioligand therapy in patients with metastatic castration-resistant prostate cancer (VIOLET): a single-centre, single-arm, phase 1/2 study. Lancet Oncol. 2025 Aug;26(8):1009-1017. doi: 10.1016/S1470-2045(25)00332-8. Epub 2025 Jul 3. PMID: 40617237.

Amar U. Kishan et al.¹⁷⁷Lu-Prostate-Specific Membrane Antigen Neoadjuvant to Stereotactic Ablative Radiotherapy for Oligorecurrent Prostate Cancer (LUNAR): An Open-Label, Randomized, Controlled, Phase II Study. J Clin Oncol 0, JCO-25-01553 DOI:10.1200/JCO-25-01553

Rosar, F., Burgard, C., Petrescu, C., Blickle, A., Bartholomä, M., Maus, S., Bastian, M.B., Speicher, T., Schaefer-Schuler, A., Ezziddin, S. (2025). Pilot experience of [¹⁶¹Tb]Tb-PSMA-617 RLT in mCRPC patients after conventional PSMA RLT within a prospective registry. Theranostics, 15(17), 9019-9028. https://doi.org/10.7150/thno.115831.

“Augerlicious Terbium 161 Double Punch to Cancer Cells - Global Knowledge Exchange Webinar” ProsTIC TV

Schaefer-Schuler A, Burgard C, Blickle A, Maus S, Petrescu C, Petto S, Bartholomä M, Stemler T, Ezziddin S, Rosar F. [¹⁶¹Tb]Tb-PSMA-617 radioligand therapy in patients with mCRPC: preliminary dosimetry results and intra-individual head-to-head comparison to [¹⁷⁷Lu]Lu-PSMA-617. Theranostics. 2024 Feb 24;14(5):1829-1840. doi: 10.7150/thno.92273. PMID: 38505615; PMCID: PMC10945337.

Rosar F, Maus S, Schaefer-Schuler A, Burgard C, Khreish F, Ezziddin S. New Horizons in Radioligand Therapy: 161Tb-PSMA-617 in Advanced mCRPC. Clin Nucl Med. 2023 May 1;48(5):433-434. doi: 10.1097/RLU.0000000000004589. Epub 2023 Feb 8. PMID: 36758550.

Tschan VJ, Busslinger SD, Bernhardt P, Grundler PV, Zeevaart JR, Köster U, van der Meulen NP, Schibli R, Müller C. Albumin-Binding and Conventional PSMA Ligands in Combination with ¹⁶¹Tb: Biodistribution, Dosimetry, and Preclinical Therapy. J Nucl Med. 2023 Oct;64(10):1625-1631. doi: 10.2967/jnumed.123.265524. Epub 2023 Jul 13. PMID: 37442604.